Overgewicht is vaak het gevolg van teveel snoepen en snacken. Daar bovenop voegen fabrikanten steeds meer suikers aan voedingsmiddelen toe, om ze lekkerder te maken. Zo eten we veel meer suiker dan goed voor ons is. Ben je aangekomen dan kan je weer een gezond gewicht behalen door suikervrij te eten. In dit artikel lees je waarom suiker zo slecht voor je is en hoe je suikervrij eten in de praktijk kunt brengen.
Waarom is suiker slecht?
Het eten van suikers kan voor gewichtstoename zorgen. Overgewicht is slecht voor de gezondheid. Het verhoogt het risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten, de ziekte van Alzheimer en bepaalde vormen van kanker.
Maar hoe komt het dat je aankomt door het eten van suiker? Dit heeft te maken met hoe onze hormonen werken. Een hormoon wat in veel gevallen verantwoordelijk is voor gewichtstoename is insuline. Insuline kennen we als het hormoon wat wordt aangemaakt als we eten. Het zorgt ervoor dat de glucose uit het bloed opgenomen kan worden en de bloedsuikerspiegel weer kan dalen.
Insuline heeft daarnaast nog andere taken in het lichaam. Het is een metabool hormoon. Dit wil zeggen dat het zorgt voor de opslag en het vasthouden van vet. Mechanismen die ooit bedoeld waren om te kunnen overleven in barre tijden. Tegenwoordig hebben we echter 24 uur per dag toegang tot voedsel en zullen we niet snel meer verhongeren. Het hormoon insuline zorgt er echter nog steeds voor dat een overschot aan glucose omgezet wordt in lichaamsvet, zodat het opgeslagen kan worden.
Overgewicht is daardoor het gevolg van te hoge insulinespiegels. De hoge insulinespiegels zijn op hun beurt weer het gevolg van hoge bloedsuikerspiegels.
Het eten van toegevoegde suikers zorgt voor hoge bloedsuikerspiegels. Voedingsmiddelen die toegevoegde suikers bevatten hebben doorgaans geen voedingsvezels in zich. Voedingsvezels vertragen de afgifte van glucose nog enigszins, zoals bij fruit het geval is. Eet je iets waaraan suiker zijn toegevoegd, zoals snoepgoed, chocolade, ijs of frisdrank, dan zal dit geen vezels bevatten. De suiker zal hierdoor direct in het bloed opgenomen worden waardoor er een piek in de bloedsuikerspiegel ontstaat. Deze piek dwingt het lichaam om veel insuline aan te maken waardoor het vet gaat opslaan.
Het probleem van suiker
Een probleem met suiker is dat het verslavend werkt. Het speelt in op het beloningsysteem van de hersenen. Evolutionair zijn we zo ingesteld dat we beloond worden voor het eten van voedingsmiddelen die veel calorieën vatten. Dit vergrote onze overlevingskansen. Als we suikerrijke voedingsmiddelen eten dan komt er dopamine in de hersenen vrij. Dit geeft een fijn gevoel.
Fabrikanten van voedingsmiddelen weten dit maar al te goed en maken hier handig gebruik van. Ze voegen aan allerlei voedingsmiddelen suiker toe om deze lekkerder te maken en het beloningsysteem van de hersenen te prikkelen. In de hoop dat je hun producten de volgende keer weer zal kopen.
Van bijvoorbeeld chocolade, toetjes, frisdrank en snoep weet je dat er suiker in zit. Bij dergelijke voedingsmiddelen ben je erop bedacht. Maar een probleem is dat er ook suiker zit in voedingsmiddelen waarvan je dit niet zou verwachten. Zo wordt er aan soep, vleeswaren en aan sauzen suiker toegevoegd.
Alles bij elkaar opgeteld eet je dagelijks meer suiker dan je denkt en je lief is. Dit terwijl je de insuline laag moet zien te houden om niet aan te komen en om überhaupt af te kunnen vallen.
De praktijk
Je kunt afvallen door suikervrij eten in de praktijk te brengen. Het is dan niet nodig om ingewikkelde diëten uit de kast te halen. Wil je veel of snel afvallen dan kan je overigens wel voor een dieet kiezen. Als je gewoon wat overtollige kilootjes kwijt wil, en je hebt de tijd, dan kan dat prima door suikervrij te gaan eten.
De eerste stap is uiteraard om de voedingsmiddelen waarvan je weet dat ze suiker bevatten te laten staan. Geen suiker meer in de koffie of de thee. Je kunt deze, desgewenst, zoet maken met een natuurlijke zoetstof zoals stevia. Ook frisdranken, vruchtensappen en zuiveldrankjes bevatten suiker. Deze kan je vervangen voor water of ongezoete melkvervangers zoals amandeldrink. Je kunt water een smaakje geven door er bijvoorbeeld muntblaadjes of wat citroensap aan toe te voegen.
In plaats van koek of snoep kan je kiezen voor fruit als tussendoortje. Fruit bevat ook suikers maar dit zijn natuurlijke suikers die door de aanwezigheid van voedingsvezels vertraagd aan het bloed worden afgegeven. Hierdoor ontstaat er geen piek in de bloedsuikerspiegel en is er minder insuline nodig om de suikers op te kunnen nemen. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor tussendoortjes die helemaal geen suiker bevatten. Zoals rauwkost of noten.
Een uitdaging wordt het vermijden van de suikers die fabrikanten aan hun voedingsmiddelen toevoegen. Dit komt omdat fabrikanten slim zijn. Zij zullen maar zelden op hun verpakking zetten dat er suiker in zit terwijl dit er wel in zit; ze gebruiken namelijk suikerschuilnamen voor allerlei verschillende vormen van suiker.
Zo bestaat ontbijtkoek voor 40% uit suiker terwijl je het woord suiker niet op de verpakking terug zal vinden. Er wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van glucose-fructosestroop. Dit is een vorm van suiker. Zo zijn er tal van benamingen die het gebruik van suiker moeten maskeren.
Suikerschuilnamen kan je aan het volgende herkennen:
- Ze eindigen op ‘ose’ zoals glucose, galactose en fructose
- Ze bevat een term zoals ‘stroop’ of ‘siroop’
- Ze bevatten de term ‘suiker’
Voedingsmiddelen waarbij je bedacht moet zijn op toegevoegde suikers:
- Sauzen (bijna allemaal)
- Kant-en-klare soepen
- Vleeswaren
- Gemarineerd vlees (hierin zit dextrose)
- Ontbijtgranen
- Kant-en-klaar maaltijden